Nowa Krytyka i Esej to seria wydawnicza pod redakcją naukową prof. dra hab. Andrzeja Niewiadomskiego, dra Józefa Marii Ruszara i dra hab. Radosława Siomy. W jej skład wchodzą tomy poświęcone zarówno poszczególnym autorom (np. Roman Honet), jak i całym środowiskom twórczym (takim jak Biuro Literackie). Serii przyświeca cel poszerzenia pola krytycznego i oddania głosu najnowszym, niezwykle prężnie rozwijającym się, ośrodkom krytycznym. Nowa Krytyka i Esej to nie tylko przestrzeń dla rozwoju nowych dykcji krytycznych, ale również próba nawiązania dialogu między głosami młodoliterackimi i tymi o ugruntowanej recepcji.
Przedstawiamy Państwu trzy pierwsze pozycje z nowej serii:
Bowiem zmarli podróżują szybko. Szkice o twórczości Romana Honeta
W tym na poły onirycznym, na poły codziennym, a przecież właściwie koszmarnym światoodczuciu nie dziwi utrzymujący się nastrój utraconego raju, przeżywanego na ziemi niemal biblijnej, bo na „łez padole”. Zdegradowany i zdegenerowany świat właściwie nie zasługuje na nic lepszego niż niebyt i zapomnienie. Jak w takim świecie żyć? I co może poeta (chciałoby się powiedzieć: „w czasie marnym”, ale zbyt to oklepany cytat)? Odpowiedź znajduje się w wierszu sposoby wysyłania listów:
podróż od śmierci różni się powrotem
i sposobami wysyłania listów.
[…]
listy z podróży mają długą drogę,
listy ze śmierci nigdy się nie kończą
Tyle skrótowej informacji o wyobraźni Romana Honeta, o której mówią, że jest ośmielona lub wyzwolona. Reszta w szczegółowych recenzjach z tomów, w omówieniach i interpretacjach wierszy.
(Ze wstępu Józefa Marii Ruszara)
Przemysław Rojek, Niewyraźna pewność, że życie jest piękne. O poezji Romana Honeta
Książka Przemysława Rojka nie jest popularną monografią naukową, ale jest czymś więcej – jest pełnym uroku, erudycji i ponowoczesnej żarliwości esejem wyposażonym we wszystkie walory tego gatunku. Autor świadomie dokonuje nie tylko subiektywizacji swego dyskursu, nie tylko interesująco osadza go w pewnej środowiskowej świadomości poetów związanych z Biurem Literackim, ale wyposaża swoje analizy także w ciekawą autoprezentację i elementy biograficzne. Swoją krytycznoliteracką pracę traktuje jako „wydarzenie”, a raczej „spotkanie” z tekstem w rozumieniu filozofii dialogu. Gesty tej poezji mają charakter „widmowy”, rozmyty, rozporoszony, niepochwytny. Autor postrzega Romana Honeta nie jako „wizjonera braku, straty i odchodzenia”, ale „poetę bezwzględnej afirmacji życia”. Pisząc o metodzie, Przemysław Rojek posługuje się terminem „antropologia rytuału”, kreśli przed czytelnikiem trzy „współistniejące opowieści”. Mowa jest zatem o:
a) inscenizacji;
b) widmach i
c) produkowaniu znaczeń.
Twórczość Romana Honeta jest „rodzajem obrzędowego teatru”.
„W tej chwili jest to instytucja, której znaczenie trudno ująć w kilku słowach czy też w jakimkolwiek podręcznym pojęciu (…). Jest to instytucja, która jako jedna z niewielu w poważny sposób traktuje debiutantów i pracuje z nimi, doprowadzając do publikacji interesujących książek, zaprzątających potem uwagę jurorów najważniejszych nagród w Polsce. Kolejne tomy opiekunów tej młodzieży, Marty Podgórnik, Joanny Mueller i Romana Honeta, tworzą historię współczesnej poezji. Jednocześnie te same autorki i autorzy zaangażowani są we wszystkie warsztatowe i edukacyjne działania Biura”.
Karol Maliszewski, Biuro Literackie: rok po roku
„Czytając poszczególne szkice poświęcone poetom publikującym w Biurze Literackim, nie sposób nie zastanawiać się, czym krytyka towarzysząca i krytyka pokoleniowa jest dzisiaj, w czasach daleko idącego braku precyzji i jednoznaczności definicji, ale też niespójnych czy tylko niejednorodnych postaw. (…) Wieloautorska monografia przedstawia panoramiczny obraz dynamicznego rozwoju istotnego środowiska literackiego oraz opis wpływów i bodźców kształtujących poetyckie wzorce, które wpływały i wpływają na losy literatury polskiej ostatniego ćwierćwiecza. Jednocześnie mamy do czynienia z prezentacją poszczególnych indywidualności poetyckich i krytycznoliterackich”
Józef Maria Ruszar, Od Fortu Legnica przez Port Wrocław po Stację Literatura
