Pod koniec 2020 roku ukazały się następujące pozycje:
Maciej Taranek – Impresariat
Drugi tom poetycki Macieja Taranka pod redakcją Dawida Mateusza wydany przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi w koedycji z Instytutem Literatury.
„Najnowsza książka Macieja Taranka jest w ciekawy sposób rozpięta pomiędzy dwoma terminami z zakresu organizacji – repozytorium i impresariatem. Tak jakby gdzieś między gromadzeniem danych a ich planowym udostępnianiem ujawniała się poetycka prawda. Jest to prawda przygnębiająca, odarta z ozdobników i podawana bez znieczulenia. Bowiem gdy w miejsce starych graczy, usiedli nowi – zaczęło się «nuklearne rpg w post-pgrowskim świecie». Czy zmienia to coś w Rojavie? Czy zmienia coś w rodzinie? Chyba tyle, że coraz mniej nadziei na interwencję jakichś zewnętrznych instancji, graczy. Taranek zwraca się więc do siebie, przypatrując własnemu rodzicielstwu, być może tu tkwi odpowiedź na siejący spustoszenie niepokój. Być może jednak nie – i ta ambiwalencja, niemożność udzielenia kategorycznej odpowiedzi, podoba mi się w Impresariacie najbardziej”. – Natalia Malek.
„Taranek serwuje nam gramatyczny kalejdoskop: pasjanse zaimków i lustrzane odbicia rodzajników zmuszają czytelniczki i czytelników do intensywnego fitnessu struktur podkorowych. To również opowieść o trosce, obawach i bezradności. Wypracowany prywatny mini-porządek rzeczy kruszy się przy każdym bodźcu, który dopływa do bohatera gdzieś z wielkiego świata. Impresariat mieni się całą paletą RGB, jest czerwony i niebieski jednocześnie; kwaśny i cierpki jak obite jabłko, które ktoś czule obejmuje dłońmi”. – Nina Manel.
Maciej Taranek (ur. 1986) – poeta. Wydał tom repetytorium (2013), który został nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii debiut roku.
Julio Cortázar – Powracająca ceremonia
Wybór wierszy Julia Cortázara w tłumaczeniu profesora Jacka Lyszczyny. Dwujęzyczna, hiszpańsko-polska, edycja przybliża mniej znaną – poetycką – twórczość pisarza, który w Polsce jest niezwykle ceniony. Lektura prozy Julia Cortázara – powieści Gra w klasy i opowiadań – dla wielu czytelników była doświadczeniem formującym. Powracająca ceremonia jest zaproszeniem do ponownego odczytywania i interpretowania utworów wybitnego Argentyńczyka. Książka ukazała się w koedycji Biblioteki Śląskie w Katowicach, Instytutu Literatury oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie.
Maciej Mazurek – Żywioły
Nowy tom poetycki Macieja Mazurka pod redakcją Krzysztofa Kuczkowskiego wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu w koedycji z Instytutem Literatury.
Maciej Mazurek (ur. 1963) – malarz, poeta, krytyk sztuki, krytyk literacki, publicysta. Absolwent liceum plastycznego, polonistyki i historii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Członek Rady Programowej Kongresu Polska Wielki Projekt i Stowarzyszenia Twórcy dla Rzeczpospolitej. Był redaktorem naczelnym kwartalnika „Arttak – Sztuki Piękne”. Wykładał na ASP w Warszawie. W latach 2006–2011 szef redakcji Kultury Alternatywnej i Sztuk Wizualnych w TVP Kultura. Artykuły, wywiady i recenzje publikował między innymi w „Znaku”, „DoRzeczy”, „Gazecie Polskiej”, „Odrze”, „Rzeczpospolitej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Karmelitańskich”, na portalu wPolityce.pl, Teologii Politycznej, a wiersze w „Toposie” i „Arcanach”. Jego malarstwo było prezentowane na kilkunastu wystawach indywidualnych między innymi w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu, w Galerii Centrum Olimpijskiego i w Domu Plastyka w Warszawie, w Dworku Sierakowskich w Sopocie. Autor monografii Mierzejewscy wydanej przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Autor licznych wstępów do katalogów. Jego tomik poezji Nadchodzi burza był nominowany do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego 2017. Obecnie prezes Radia Poznań.
Mirosław Dzień – Ptaki, ptaszki
Nowy tom poetycki Mirosława Dzienia pod redakcją Krzysztofa Kuczkowskiego wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu w koedycji z Instytutem Literatury.
Mirosław Dzień (ur. 12 grudnia 1965) – poeta, eseista, krytyk literacki. Doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Kierownik Katedry Nauk Ekonomicznych i Społecznych Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Absolwent filozofii i teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1988–1990 stypendysta Internationale Akademie für Philosophie w Liechtensteinie. Autor kilkudziesięciu artykułów, esejów i recenzji publikowanych między innymi w „Tekstach Drugich”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Toposie”, „Kresach”. Od 1990 roku opublikował w czasopismach literackich ponad sto pięćdziesiąt wierszy. Jego utwory drukowane były między innymi w „Kulturze” (Paryż), „Tygodniku Powszechnym”, „Twórczości”, „Odrze”, „Zeszytach Literackich”, „Więzi”, „Kresach”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Toposie”, „Frondzie”, a także w kilku znaczących antologiach. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz za tomy: Linia (2014) oraz Axis Mundi (2015).
Zygmunt Ficek – Na przedprożach baśni
Nowy tom poetycki Zygmunta Ficka pod redakcją Krzysztofa Kuczkowskiego wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu w koedycji z Instytutem Literatury.
Zygmunt Ficek — poeta, fotograf, nauczyciel. Absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodzony w Białce k. Makowa Podhalańskiego, dzieciństwo i wczesną młodość spędził pod Babią Górą — w Białce oraz sąsiedniej Skawicy. Od półwiecza mieszka w Krakowie. Dotąd wydał tomiki poetyckie: Łagodność ostrych szczytów (Kraków 1998), Prawdziwa baśń o Mroziliszku (Kraków 2002), Uroczystość czerpania chłodu (Rzeszów 2008), Wołanie doliny (Rzeszów 2011), Litania do Archanioła Michała (Kraków 2012), Rękopis (Kraków 2014), Pod okapem burzy (Kraków 2017), Dzień po długiej drodze (Sopot 2019) i albumy fotograficzne — zbiorowe: Polskie Parki Narodowe (Kraków 1994), Polska Fotografia Krajoznawcza (Łódź 2000), Mistrzowie Polskiego Pejzażu (Kielce 2001) oraz indywidualne: Babia Góra (Kraków 1995), Tatry (Kraków 2000), Tatry Wysokie (Kraków 2002). Jego wiersze publikowane były też w czasopismach, m.in. w „Akcencie”, „Czasie Literatury”, „Frazie”, „Toposie”, „Dzienniku Polskim”, „Halach i Dziedzinach”, „Płaju”. Otrzymał m.in. Medal Komisji Edukacji Narodowej (2000), Nagrodę Prezydenta Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (2000), Nagrodę Małopolskiego Kuratora Oświaty (2003). Laureat I nagrody na XI Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. R.M. Rilkego (2017). Od 2014 roku jest członkiem krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Bogdan Jaremin – Słowa i liczby
Nowy tom poetycki Bogdana Jaremina pod redakcją Krzysztofa Kuczkowskiego wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu w koedycji z Instytutem Literatury.
„Autor tego zbioru, odbywa podróż na Sardynię, by przebiwszy się „przez gęstwę chmurnych znaczeń”, zyskać świeżą perspektywę poetycką i egzystencjalną, a potem – uchwycić dynamiczną relację między liczbą a słowem, pozostającymi czasem w sporze, innym razem w dialogu. Lecz ostatecznie – łączącymi swe siły, aby objaśniać nam świat.
Najbardziej metafizyczny ze wszystkich chyba tomów Bogdana Jaremina stawi nowe hipotezy («może trzeba rozumieć świat tak, jak ryba rozumie wodę»). Przypomina również, że poezja, chcąc sprostać rzeczywistości, musi podchodzić z respektem do jej złożonej istoty oraz do zawiadujących nią praw. Z pozoru chaotycznych, niejasnych albo zbyt surowych jak zasady budowlanej geometrii. Lecz nacechowanych powagą godnego zaufania ładu.” – Piotr W. Lorkowski.
Bogdan Jaremin (urodzony w 1942 roku we Lwowie) – aktualnie mieszkaniec Gdyni. Członek SPP, lekarz klinicysta, biegły sądowy, emerytowany profesor medycyny, były dyrektor IMMiT w Gdyni, redaktor czasopisma „International Maritime Health”, podróżnik, kajakarz i żeglarz. Debiutował w miesięczniku „Litery” w Gdańsku. Nominowany do Nagrody Literackiej im. Księdza Jana Twardowskiego w 2013 roku za tom Tam i tu (Biblioteka Toposu, Sopot 2013) i do nagrody literackiej im. KIG – Złoty Orfeusz za tom Treny Lipca (Bernardinum, Pelplin 2013). Autor kilkunastu zbiorów wierszy. Publikował wiersze, eseje i prozę w: „Literach”, „Odrze”, „Zeszytach Literackich”, „Toposie”, „Gazecie Wyborczej”, „Latarni Morskiej” i innych czasopismach. Występował w audycjach Polskiego Radia.
ranek / mane. eseje – szkice – przyczynki krytyczne. antologia „toposu”
„Antologia ta jest wyborem esejów, szkiców i przyczynków krytycznych publikowanych na łamach «Toposu» na przestrzeni kilkudziesięciu lat. […] w antologii pokazuję teksty, w których wyraźnie wyczuwalny jest puls metafizyczny, eseje zakorzenione w tradycji kultury śródziemnomorskiej, oparte na wartościach cywilizacji judeochrześcijańskiej.
Wytłumaczę się jeszcze z tytułu książki. Otóż ranek / mane jest pierwszą z cyklu trzech antologii «Toposu» – kolejne tomy zatytułowane południe i wieczór poświęcone będą prozie i poezji. Chciałbym, żeby wszystkie one utworzyły literacki model DNIA i jego łagodnego obrotu od wschodu do zachodu słońca. Chodzi jednak nie tylko o wymiar literacki tego modelu, lecz także o wymiar egzystencjalny. Wiem o tym z całą pewnością, gdyż tak przebiegała moja osobista przygoda z literaturą.” – Krzysztof Kuczkowski.
Aleksandra Dańczyszyn – Kochanie
Debiut poetycki Aleksandry Dańczyszyn to nośnik subtelnej, lecz stanowczej niezgody na rzeczywistość stłamszonych relacji międzyludzkich, zagubionej podmiotowości i zmysłowości tak dotkliwie przebodźcowanej, że chowającej się we własnym zbolałym cieniu. Autorka proponuje nam dykcję postironiczną – delikatną i jednocześnie niezwykle odważną dzięki swojej autentyczności. Przez każdy wiersz przepływa emancypacyjny namysł podmiotki, świadomość własnej cielesności i jej konsekwencji. Zatem: otwórz się na świat / przewietrz / żyj.
Aleksandra Dańczyszyn – ur. 1991, absolwentka polonistyki UW, laureatka konkursów poetyckich. W 2015 r. reprezentowała Polskę na Międzynarodowym Festiwalu Poetyckim Transpoésie w Brukseli. Jej wiersze były tłumaczone na język francuski, flamandzki i angielski.
Wydawcy: Fundacja Duży Format i Instytut Literatury
Barbara Gruszka-Zych – Mój cukiereczek
„Zamknięci w domach z pochowanymi twarzami, samotni, stajemy wobec lęku o przyszłość, zdrowie, życie. Z pomocą przychodzi Barbara, która jak spowiednik z wrażliwością wobec potrzebujących, z franciszkańskim umiłowaniem świata i ludzi, przywołuje nam zapomniane wydarzenia, niespełnione cele, marzenia, by dokonać rachunku sumienia wobec Boga i bliźnich, i powstać, nie poddając się trudnościom w czynieniu nas i świata lepszym. Trudno nie przyjąć zaproszenia do takich rekolekcji od takiego spowiednika.” – Marian Zembala (kardiochirurg, poeta).
„Wiele wierszy Basi można zaśpiewać. Przypominają współczesne fraszki przepełnione prawdą z życia wziętą. Jest w nich otwartość słów, przestrzeń, kolory natury, nieskończoność.” – Józef Skrzek (muzyk, kompozytor, multiinstrumentalista).
„Kiedy patrzę na zdjęcie Basi na Instagramie opatrzone hasztagami #zachodslonca #koniec lata widzę ciepłe światło, oddech, przestrzeń. Ten kadr nawiązuje do jej poezji, w której tyle afirmacji życia i zachwytu nad urodą świata. Gdy jednak przyglądam mu się dłużej, widzę, że jest też podszyty jakąś nostalgią, przeczuciem «szarej godziny», kresu, a może lepiej – bezkresu? Basia często tam zagląda, próbując odpowiedzieć sobie i nam na najważniejsze pytania. Za to jestem wdzięczna czytając jej wiersze.” – Dagmara Drzazga (reżyserka, dokumentalistka).
„Tylko Basia potrafi wyprowadzić z tego, co zwykłe, przejmujące epifanie, emocjonalne relacje ze sferą nadprzyrodzoną. W każdym jej utworze wyczuwa się obecność Tego, Który Jest! Ta poezja emanuje prawdziwą, bo eschatologiczną, nadzieją. Jest w niej życie – prawdziwa krew i prawdziwe ciało.” – Janusz Nowak (poeta, krytyk, historyk literatury).
Barbara Gruszka-Zych (ur. 1960) – poetka, krytyk literacki, dziennikarka i reporterka w tygodniku „Gość Niedzielny”. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz teologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Należy do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego oraz grupy literackiej Magnus Ducatus Poesis – Wielkie Księstwo Poetów. Publikowała między innymi w czasopismach: „Dziennik Zachodni”, „Gazeta Wyborcza”, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, „Topos”, „Tygodnik Powszechny” i „Zeszyty Literackie”. Jej wiersze były tłumaczone na języki: angielski, arabski, białoruski, czeski, francuski, litewski, niemiecki, rosyjski, ukraiński, węgierski oraz włoski. Wysoko cenili je Czesław Miłosz, Jan Twardowski, Marian Kisiel, Krzysztof Zanussi, Wojciech Kilar i inni.
Wydawcy: Wydawnictwo Ursines i Instytut Literatury
Dramaturgia Jarosława Jakubowskiego reprezentuje (…) oczekiwany powrót do opowieści i postaci w dramaturgii. Wiele utworów z tego najnowszego tomu dramatów zaczęło już swoje życie publiczne. Pięć tekstów (Pogrzeb – pod tytułem Nieodwołalne, Człowiek z lodu, Buława, Witaj Barabaszu, Królestwo), napisanych jako słuchowiska radiowe, miało premiery w doskonałej obsadzie i reżyserii, jak również opracowaniu dźwiękowym przez wybitnych specjalistów” – ze wstępu Jagody Hernik Spalińskiej.
Jarosław Jakubowski – ur. 6 marca 1974 roku w Bydgoszczy, poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Członek Polskiej Kompanii Teatralnej i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Czterokrotny laureat konkursów na Bydgoską Książkę Roku „Strzała Łuczniczki”. Zwycięzca ogólnopolskiego konkursu na komedię współczesną „Komediopisanie” w Łodzi, XI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych „Raport” w Gdyni, Ogólnopolskiego Konkursu Dramaturgicznego „Metafory Rzeczywistości” w Poznaniu, laureat nagrody za scenariusz oryginalny spektaklu telewizyjnego na festiwalu „Dwa Teatry”. Jego dramat Incydent znalazł się w 2020 roku w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej.
Wydawcy: Agencja Dramatu i Teatru ADiT i Instytut Literatury
Maciej Bieszczad – Ulewa
Prozatorski debiut Macieja Bieszczada.
„Proza Macieja Bieszczada łączy w sobie tradycje realizmu i psychologizmu. (…) Kolejne części zbioru, nazywane przez autora «opowiadaniami portretowymi» i tytułowane imionami poszczególnych postaci (Bronka, Zbigniew, Marek, Andrzej), są całkowicie autonomiczne, ale zarazem składają się na wielowątkową, skupioną wokół jednego tematu fabułę i z tego powodu pozostają względem siebie komplementarne. Niczym w muzycznej fudze powtarzają te same zdarzenia, nawet opisy i dialogi, jednak za każdym razem są one ukazywane inaczej, z innej perspektywy osobowej, przez co nabierają nowego znaczenia”.
Maciej Bieszczad – ur. 1978 w Wieluniu. Poeta i prozaik. Wydał zbiory poezji: Elipsa (2010), Okolice Gerazy (2012), Arnion (2014), Pogrzeby wróbli (2017), Kołatanie (2019), Niteczka (2020). Stypendysta MKiDN w dziedzinie literatury, laureat VII Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego Złoty Środek Poezji na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2010 za tom Elipsa oraz XI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Reinera Marii Rilkego, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (Oddział Kraków).
Wydawcy: Oficyna Wydawnicza ATUT i Instytut Literatury